Binnen twee dagen een akkoord, daarover valt veel te zeggen. Je kunt er voor of tegen zijn, het te snel vinden, of vinden dat politieke moed is getoond. Gisteren uitgebreid op tv te zien hoe GroenLinks en Jolande Sap het akkoord presenteerden, in en buiten de Tweede Kamer. Reden voor onze fractievoorzitter Luc Vandezande daarover te schrijven:
Ze staat er! Dat dacht ik gisterenavond toen ik Jolande Sap tijdens het debat aan het werk zag. Als een staatsvrouw, dacht ik nog.
Even kreeg ik het benauwd toen het bleek dat GroenLinks onderhandelde over een alternatief bezuinigingsplan. Dat is een risicovolle onderneming voor een partij die zwaar op verlies staat in de peilingen. Was het een”dood of de gladiolen”poging, vroeg ik me af.
Om als linkse partij aan te schuiven bij de liberale en christelijke rechterflank van het politiek spectrum, dat is toch wel gewaagd. Ja, en om heel eerlijk te zijn twijfelde ik de laatste tijd wel aan het links gehalte van onze partij. Zeker nadat het “Kunduz”besluit veel schade heeft aangericht in de partij. Werden we niet teveel een D66 met een groene rand? Want het oppositie voeren van Jolande en de fractie viel me vies tegen. En over de sociale thema’s leek het wel stil. Natuurlijk er werd gewerkt aan pgb’s en pardon, maar de fractie leek zo onzichtbaar in de media!
Daar zag je Emiel wel vlammen en sinds kort ook onze kale ex-greenpeacer Diederik. Dus ja, ik maakte me ernstig zorgen. En die zorgen werden groter toen gaandeweg bleek dat de PvdA zich terugtrok.
Je kan het dan wel hebben over “over je schaduw springen” maar als je dan in een grote diepe put terecht komt schiet je er ook niets mee op. En verantwoordelijkheid opnemen is goed maar dat kan natuurlijk niet betekenen dat je jou handtekening zet onder een VVD/CDA plan.
Zorgen dus, maar langs de andere kant ook wel al bewondering voor de moed van onze leidster. Het is natuurlijk balen dat je noodgedwongen veel geld moet bezuinigen en dat je weet dat het pijn zal doen. En je weet natuurlijk dat de zwakkeren altijd het meeste problemen krijgen in dit soort situaties.
Zorgen ook over het optreden van Jolande tijdens het publieke debat. Kon ze wel op tegen de snelle jongens?
Er kwam een akkoord en je hoorde de eerste geruchten. Op internet kon ik de grote lijnen lezen. En dat viel me eigenlijk best wel mee, zonder dat ik er echt enthousiast kon van worden natuurlijk. De juiste details zijn natuurlijk nog vaag dus het blijft afwachten. De doorrekening moet nog gebeuren, dus enige voorzichtigheid is geboden.
Het geleidelijk verhogen van de AOW leeftijd is, ondanks het feit dat langer werken niet echt mijn grootste wens is, toch veel eerlijker dan het twee keer plots met een jaar verhogen. Ik vrees wel dat de vakbonden hierover nog flink stennis gaan maken. Ook moet er iets gevonden worden voor die mensen die met prepensioen zijn in afwachting van hun 65ste verjaardag. Zo iemand kan natuurlijk niet nog eens gaan solliciteren.
Geen 9 euro voor elk doktersrecept, die gekke bezuiniging is van de baan. Ook veel meer geld voor natuur en groen, OK, nog niet genoeg maar het is een begin van herstel. En de bezuinigingen op PGB en passend onderwijs worden verzacht, las ik. Goed plan, maar wat betekent verzachten, zijn ze van de baan of wordt het minder?
Geen loonsverhoging de volgende twee jaar. Dat is pijnlijk maar voor een grote groep die best een goed inkomen heeft, waartoe ik trouwens ook behoor, is dat geen ramp. Als we wel de mensen met de laagste inkomens goed in de gaten houden en compenseren en ook de mensen met de hogere inkomens aanpakken, lijkt me dat een eerlijke verdeling van de lasten. Maar we moeten wel blijven opletten dat er inderdaad aan de kleintjes gedacht wordt!
Over de versoepeling van het ontslagrecht ben ik minder gecharmeerd. Gaat dat niet ten koste van oudere werknemers die makkelijker kunnen gedumpt worden? Ik heb dit altijd een typische VVD maatregel gevonden en niet echt links en sociaal. Dus er zal een goede uitleg moeten komen om me van de zin van deze maatregel te overtuigen.
Als je alles bij elkaar optelt is dit niet echt een”links”akkoord natuurlijk, maar uiteindelijk komt het neer op de volgende vraag en dat bleek ook tijdens het debat: doe je mee waarbij je niet alles kan binnenhalen en dus een compromis moet sluiten of doe je niet mee omdat je hoopt na verkiezingen de volledige buit te kunnen binnenhalen. GroenLinks koos voor het eerste en PvdA en SP kozen voor het laatste.
Maar hoe zou Jolande Sap zich staande houden tegenover de te verwachten aanval vanuit de linkerflank en hoe overtuigend zou haar verhaal zijn?
In het debat liet Jolande voor mij een nieuw gezicht zien, die van de vastberaden staatsvrouw, die goed had onderhandeld en die nog meer wilde. De jongetjes Emiel en Diederik gingen stevig in de aanval, maar hadden niet echt een weerwoord op het waterdichte verhaal van Jolande. Ze stonden buitenspel! Ze hadden zich om tactische redenen buiten het onderhandelingsspel gehouden maar hadden dus ook geen resultaten die ze konden laten zien. En dat had Jolande natuurlijk wel.
En wat ik ook sterk vond was dat Jolande riposteerde met een uitdaging. Ze daagde de linkse partijen uit om na de verkiezingen samen met GroenLinks een echt links en progressief beleid vorm te gaan geven in een nieuwe kabinet. Daar konden Roemer en Samsom natuurlijk niet veel tegen inbrengen.
Hoe dat voor de toekomst van GroenLinks en de verkiezingsuitslag zal werken weet ik niet, maar ik zeg “De gladiolen!”. Respect voor dit optreden en ga daar mee door. Want van een linkse en progressieve partij wil ik wel lid blijven en daar wil ik me ook voor inzetten.
En aan de SP en PvdA wil ik de volgende boodschap meegeven: Zorg er nou a.u.b voor dat jullie na de volgende verkiezingen niet weer aan de zijlijn staan. We willen toch niet nog een keer zo een bedroevend rechtse ploeg aan het roer. Maar ik wil hen ook waarschuwen. De linkse partijen zullen echt niet om de VVD heen kunnen vrees ik. Ze zullen bereid moeten zijn in te leveren. Niet te veel natuurlijk!
Luc Vandezande, fractievoorzitter