Begroting en bezuinigingen, volksvertegenwoordigers, leden van de gemeenteraad en het college van B & W moeten zich de komende tijd uitlaten hoe de begroting sluitend gekregen kan worden. Hoe doe je dat, waar bezuinig je op en waarop niet? GroenLinks is bang dat door sommige bezuinigingen organisaties of vereningingen het loodje leggen. Door onze grondpolitiek van weleer plukken we nu zure druiven. Zag het er eerst uit dat de bezuinigingen in een compromis tot 25% beperkt zouden kunnen blijven, op de raadsvergadering kwamen coaltiepartijen tot 37,5%. Dat kan GroenLinks niet steunen. Op de algemene beschouwingen sprak Luc Vandezande onderstaande tekst uit. 

Voorzitter,

Voor ons ligt een poging van het college om ons een begroting in evenwicht te presenteren. Het is het doel van dit college om zo spoedig mogelijk te ontsnappen aan toezicht van bovenaf. Je zou zeggen voorzitter, dat is een nobel doel!  Wie kan er tegen een sluitende begroting zijn?

Maar,voorzitter, de fractie van GroenLinks kijkt verder dan de cijfers. We kijken ook naar de mensen achter de cijfers en we vragen ons af wat de menselijke kosten van de voor ons liggende beslispunten zijn. Als ik en de fractie van GroenLinks naar deze begroting kijken zien we in de eerste plaats een bloedbad. Je ziet vooral de pen van de bureaucraat, die een optelling maakt van wettelijke taken. Hier wat bezuinigen, daar helemaal schrappen en we liggen op koers. Naar maatschappelijke effecten wordt niet gekeken.

Met verbazing zien we dat bezuinigingen die al eerder door de raad waren afgewezen bij vorige  bezuinigingsronden, zoals de kinderboerderij, opnieuw worden opgevoerd. Wat zit hier achter, zijn dit de bureaucraten die aan het woord zijn of zijn dit politici met oogkleppen op? Met nog meer verbazing zien we dat er weer fors bezuinigd wordt in de subsidiebundel, terwijl de herijking van de subsidiebundel nog moet gebeuren en de contouren van de resultaten van het proces van de heroriëntatie op de gemeentelijke taken nog lang niet duidelijk zichtbaar zijn. En nu wordt van mij en mijn fractie verwacht dat we deze koers onderschrijven en deze begroting goedkeuren.

Terugkijkend op de laatste jaren zijn we ondertussen natuurlijk al wel wat gewend, en we hebben ook de gevolgen van bezuinigingen kunnen zien. Een kleine bezuiniging op bijvoorbeeld MicMec heeft grote gevolgen gehad. MicMec heeft er het bijltje bij neergelegd. En gelukkig voorzitter, gelukkig is de geplande bezuiniging op Vluchtelingenwerk op initiatief van GroenLinks en met de hulp van een meerderheid van de raad ongedaan gemaakt. Ik zeg gelukkig, want bij de huidige vluchtelingenstroom kunnen we deze organisatie goed gebruiken. We moeten dus goed tot ons laten doordringen, dat de cijfers die hier opgenoemd worden, ernstige en langdurige gevolgen kunnen hebben. Instellingen en organisaties kunnen door de bodem zakken en wat je dan in jaren hebt opgebouwd kan zomaar voorgoed verdwijnen.

Voorzitter, je kan geloven in de zegeningen van de markt, zoals onze liberale collega’s dat zo doen. Een terugtredende overheid die de mens ruimte geeft, om eigen zaken te regelen. Je kan geloven dat al de gekorte clubs en kleine organisaties nu door intensieve crowdfunding hun zaken op orde gaan brengen. Je kan geloven, zoals dit college dat doet, dat de inwoners van Middelburg met vereende krachten de boel wel recht zullen houden. Maar is dat realiteit of wensdenken?

Voorzitter, tijdens de bijzondere inspraakavond over de bezuinigingen hebben we geluisterd naar insprekers van diverse organisaties. Ik zag bevlogen mensen, die hartstochtelijk voor hun zaak kwamen pleiten. Zorgen werden geuit en er was ook een behoorlijke portie creativiteit. Ook de burgers snappen wel dat er een financieel probleem is en willen meedenken en meewerken. En terwijl ik rondom mij hoorde hoe goed deze avond was verlopen, baalde ik als een stekker. Ik dacht, wat stel je nou als volksvertegenwoordiger voor als je jezelf verbergt achter vragen zoals "wat kan je er zelf aan doen? " en je troost met de illusie dat wanneer de overheid zicht terugtrekt achter de dijk, dat burgers dan zelf de storm wel kunnen trotseren. En wat stel je als volksvertegenwoordiger voor als je genoegen neemt met het argument dat het "geen wettelijke taak is" om een kinderboerderij te subsidiëren. Je weet immers dat het volledig schrappen van de subsidies een doodvonnis is. Daar sta je toch niet bij en haal je de schouders op. En dit terwijl de kinderboerderij evenveel kost als de volgens ons totaal overbodige 5e wethouder. En wat stel je als volksvertegenwoordiger voor als je de kunst- en cultuursector tot een lege doos laat herleiden?

Voorzitter, wat is het slagveld dat we zullen achterlaten als we deze bezuinigingen erdoor drukken?

Voorzitter, wat zal er overblijven van onze voorzieningen? Hoe zullen minder vermogende kinderen nog kunnen deelnemen aan sport en cultuur als verenigingen noodgedwongen de contributies fel op zullen moeten schroeven. Wordt het dan allemaal weer een voorrecht voor de rijken? Dat is waar ik me als volksvertegenwoordiger druk om maak, veel meer dan of we wel of niet onder het juk van de provincie uit kunnen komen.

En het is zuur voorzitter, dat juist wij zoals we in deze zaal zitten, wij de bestuurders van deze stad een grote verantwoordelijkheid dragen in deze. Want het is de actieve grondpolitiek die ervoor gezorgd heeft dat we op dit moment een hoeveelheid grond in het bezit hebben die als een molensteen rond onze nek hangt. Zelfs toen alle stoplichten al op rood stonden leurde het college nog bij de raad om toch nog maar meer grond aan te kopen. Het was een koopje, en we hebben er een partij voor. Vooralsnog drukt deze grond de renteteller omhoog. Voorzitter, van het geld dat we nu overal vandaan halen gaat 2 miljoen rechtstreeks naar het grondbedrijf. En het is het grondbedrijf dat, dat waag ik wel te voorspellen, voor nog meer en zwaarder weer zal zorgen in de jaren die gaan komen. In december zal het college met nieuwe plannen komen voor de grondvoorraad. Wij hopen dat die dan toch verder gaan dan optimistische veronderstellingen over groeiende woningbouw.

Zo zien we dat iets dat winst voor maatschappelijke doelen moest opleveren leidt tot afbraak van voorzieningen, en het zijn weer de meest kwetsbaren, kinderen en jongeren, die het hardst worden getroffen. Maar voor vanavond is er nog hoop voorzitter. Er zijn gelukkig meer partijen in deze zaal die net zoals GroenLinks, inzien dat er grotere belangen op het spel staan dan het boekhoudkundig plaatje. En ik hoop, voorzitter, dat deze partijen erin zullen slagen om gezamenlijk de meest desastreuze bezuinigingen terug te draaien.

Luc Vandezande, fractievoorzitter.

Klik hier voor de agenda en de amendementen van de raadsvergaderingen op 9 en 10 november