Op maandagavond 10 november 2014 waren de Algemene Beschouwingen van de Raad van Middelburg. De fractie van GroenLinks legde daarbij met name de nadruk op het welzijn van de mensen, dat prevaleert boven de systemen waarmee we werken, de mens voorop, systemen daaraan onderworpen. Onderstaand de integrale tekst die onze fractievoorzitter Luc Vandezande uitsprak op de raadsvergadering

Voorzitter,

Ik zou het in deze beschouwingen kunnen hebben over het financiële zwaard van Damocles dat al enkele jaren boven onze hoofden hangt, over de extra bezuinigingen, eenmalig en structureel. Ik zou kunnen verwijzen naar de risico's die we al jaren lopen met een grote onverkochte grondvoorraad, de utopische gedachte bij sommigen hier in de zaal dat het allemaal wel weer goed komt, of over de onbegrijpelijke beslissing van deze coalitie om in tijden van crisis voor de mooie som van 125 000 euro een vijfde fulltime wethouder aan te stellen.

Maar dat ga ik niet doen, voorzitter. Integendeel, ik zal het hebben over de toekomst en de mensen in Middelburg.

Voorzitter, voor GroenLinks vormen overheid en politiek een systeem dat de mens moet dienen. Maar mensen hebben soms het gevoel dat het systeem zichzelf dient, of steeds uitbreidt en daar de burger voor laat betalen. Het gaat echter om mensen, voorzitter. En wij hier rond de tafel moeten dat meer dan ooit op het netvlies houden.

Voorzitter, door bezuinigingen gedwongen gaat de gemeente Middelburg zich bezinnen op haar taken. Er komt een takendiscussie. De fractie van GroenLinks wil best meepraten over wat een gemeente aan noodzakelijke taken moet vervullen. Daarbij is ons uitgangspunt echter de inwoners van Middelburg en niet één of ander bezuinigingspercentage, dat het huidige college wil bereiken.

Voorzitter, GroenLinks beseft dat het nodig is om de rolverdeling tussen inwoners en gemeente opnieuw te bekijken. Burgers kunnen, willen en moeten meer participeren. Overigens werkt participatie naar twee kanten, een overheid die meer verwacht van haar burgers moet niet verbaasd zijn als die burgers dan ook meer invloed willen. Het stimuleren van meer verantwoordelijkheidsgevoel en participatie van de inwoners van Middelburg is voor GroenLinks een stap in de richting van een meer solidaire samenleving. Dit is één van onze idealen!

Een goed voorbeeld daarvan is de opvang van asielzoekers in Swerfrust. Het is een goed en loofwaardig besluit van het college. De burgers van Middelburg kunnen veel doen om bij te dragen aan sfeer in en rond Swerfrust. Dat is ook nodig. Mensen vluchten niet voor niets, ze zoeken een betere omgeving, om zich veilig te voelen en te herstellen van wat zij hebben meegemaakt. Ze worden er niet beter van als zij rondom hun tijdelijke thuis een sfeer van kilte en wantrouwen voelen. Laten we de burgers  die onze verdreven medewereldburgers willen helpen, aanmoedigen en bijstaan. En laten wij, vanuit ons systeem, middelen vrijmaken om dat te doen. De fractie van GroenLinks zal hiervoor een motie indienen.

Voorzitter, het jaar 2015 brengt voor de Middelburgse politiek nog een zeer grote uitdaging met zich mee. De gemeente wordt meer en meer verantwoordelijk voor de zorg. Het systeem voor de zorg is te duur geworden. We willen nu via de gemeentes een nieuw systeem maken, dat de mensen meer eigen regie en meer eigen verantwoordelijkheid geeft. En we willen bovendien dat het minder kost. Het is een enorme opgave, met vele valkuilen. Daarbij lopen we het gevaar dat we willen dat het systeem werkt, en dat de mensen zich daaraan aanpassen. Of ze dat nou leuk vinden of niet, of het ze goed gaat of niet.

Een van onze leden werd onlangs geopereerd. Ze belde voor hulp tijdens haar revalidatie. Ze verwachtte dat in een keukentafelgesprek zou worden gekeken naar wat ze nodig had. Maar nee: de telefoniste van het systeem kon haar niet helpen. De deur van de herberg was dicht!

Wanneer een terugtredende overheid de boodschap uitstraalt “zoek het zelf maar uit!”, dan is voor GroenLinks de grens van de participatiegedachte bereikt. De overheid moet een ultieme beschermende paraplu voor de zwakkeren blijven. Burgerparticipatie en een terugtredende overheid mogen geen mantras worden waar we als blinde paarden achteraan rennen. Begin en eindpunt van al onze beslissingen moet het welzijn van al onze inwoners zijn en niet de centen, hoe noodzakelijk die ook mogen zijn.

Voorzitter, een systeem moet volgens GroenLinks heel kritisch kijken naar de belangen die het dient. Vorige week was Thomas Piketty in Nederland. Hij toont aan dat de kloof tussen rijk en arm overal in Europa groeit, omdat winst uit kapitaal nauwelijks belast wordt. Kapitaal accumuleert en de gemeente Middelburg werkt daar rustig aan mee. GroenLinks heeft het hier over de komst van Decathlon naar Middelburg. Die zal volgens de fractie van GroenLinks grote gevolgen hebben voor ondernemers in de binnenstad en voor de binnenstad als geheel. Wat straks overblijft is een verschraalde binnenstad, die het sowieso al heel moeilijk heeft. Lokale ondernemers verdwijnen. Daar helpt geen aanvalsplan voor de binnenstad meer tegen. En de fractie van GroenLinks vraagt zich af welke belangen de voorstanders van de komst van Decathlon hiermee dienen!

Voorzitter, ook als we ons in zwaar weer bevinden, moeten we naar de verdere toekomst kijken. Helaas is het politieke bedrijf vaak denken op korte termijn. Dat kun je merken aan de bouwvisie van de gemeente Middelburg. Ik zou die als volgt willen omschrijven: "vandaag gaat het slecht, maar we rekenen erop dat morgen de grond weer als warme broodjes over de toonbank gaat". Voor GroenLinks is nadenken over een betere toekomst een tweede natuur. En dat doe je niet met een struisvogelpolitiek!

Systemen als de onze kosten geld, en dus doen we er goed aan om kritisch te kijken naar huidig beleid en te anticiperen op de toekomst. Op korte termijn hebben we als Middelburg een kleine bevolkingsgroei of in elk geval een stabiel inwoneraantal. Op langere termijn wordt de gemeenschap kleiner en gemiddeld ouder. Woonbehoeftes zullen veranderen. De gemeenschap heeft meer aan energiezuinige, levensloopbestendige woonruimte voor kleine huishoudens dan aan traditionele, snel gebouwde eengezinswoningen. Dus waarom steeds die ruime eengezinswoningen, terwijl we in plaats daarvan, of zelfs op de plaats daarvan beter wat anders neer kunnen zetten? We hebben een korte èn lange termijn woningbouwvisie nodig. We denken dat de gemeente en woningbouwverenigingen daar op dit moment te weinig oog voor hebben.

Voorzitter, politiek gaat om mensen en vraagt om visie gericht op menselijk welzijn. Het is niet louter een boekhoudkundige operatie. GroenLinks zal voor elke partij in deze raad, die hier net zo over denkt, een partner zijn. Want voor ons is niet het systeem het belangrijkste, het gaat erom dat we doen wat het beste is voor de inwoners van onze mooie gemeente.

Luc Vandezande,

Fractievoorzitter GroenLinks Middelburg